Ferdynand II Hofburg i Elise Hensler (źródło zdjęcia tutaj) |
Elise Hensler była urodzoną w Szwajcarii amerykańską aktorką
i piosenkarką, która żyła w latach 1836–1929. Piszę o niej, ponieważ jej
grobowiec, warty zwrócenia nań uwagi, znajduje się na Cemitério dos Prazeres w
Lizbonie, gdzie hrabina zmarła. W Sintrze
natomiast znajduje się wybudowany jako pierwszy w Portugalii wiejski dom w
stylu amerykańskim, który zaprojektowała Elise Hensler. Jak doszło do jej
związków z Portugalią?
Urodziła się w Szwajcarskim mieście La Chaux-de-Fonds, jednak
gdy miała dwanaście lat, jej rodzina przeniosła się do Bostonu. Tam Elise otrzymała
solidne wykształcenie, w którym kładziono nacisk na sztukę i języki obce, co
przełożyło się na to, że jako dorosła kobieta władała siedmioma językami.
Studia ukończyła w Paryżu, a następnie otrzymała angaż w Teatro alla Scala w
Mediolanie. Wiodła w miarę udane życie. W Wieku 19 lat urodziła córkę, której
ojciec nie był znany. Wiadomo jednak, że córka miała na imię Alice i poślubiła
później portugalskiego oficera, który nazywał się Manuel de Azevedo Gomes. Było
to już po tym, gdy jej matka, czyli Elise, należała do portugalskiej
arystokracji. Stało się to po jej portugalskich występach. Najpierw śpiewała od
2 lutego 1860 roku wTeatro Nacional São João w Porto, potem w Teatro Nacional
de São Carlos w Lizbonie; występowała wówczas w operze Verdiego Bal maskowy.
Tak się złożyło, że 15 kwietnia 1860 roku jej śpiewu słuchał król Ferdynand II
Koburg i oczarował go głos 24-letniej śpiewaczki. Portugalski król był już
wówczas wdowcem po królowej Marii II z rodu Bragança, a wzajemne relacje
artystki i monarchy pogłębiały się dzięki wspólnym zainteresowaniom – rzeźbie,
ceramice, malarstwu czy ogrodnictwu. 9 lat później, 10 czerwca w lizbońskiej
Benfice para wzięła ślub. Tuż przed ceremonią Elisie Hensler nadano tytuł
hrabiny Edla.
Chalet da Condessa d’Edla |
Para była bezdzietna, choć niektóre źródła podają, że ich córką
była Alice. Mieszkali „dyskretnie” w Palácio da Pena w Sintrze, gdzie
wspólnie zajmowali się rozległymi ogrodami, prowadząc całkiem przyjemne życie.
W jednej z części ogrodu Elise zaprojektowała wybudowany specjalnie dla niej
dom w stylu wiejskich domów z USA. Można go dziś zwiedzać w ramach dodatkowego biletu
podczas wizyty w ogrodach otaczających Palácio Nacional da Pena (Chalet da
Condessa d’Edla). Hrabina zajmowała się tam m.in. eksperymentowaniem z
roślinami, które sprowadzała z różnych zakątków świata. Malowała też motywy z
portugalskiej mitologii – na płótnie i naczyniach. Król odtwarzał tu rajskie motywy
z oper Wagnera Lohengrin i Parasifal i być może dlatego niektórzy specjaliści
od ezoteryki nazywają to miejsce szczytem św. Graala, mając na myśli przede
wszystkim Cruz Alta, o którym za chwilę.
Po śmierci męża hrabina opuściła
Sintrę, mimo iż ten zapisał jej wszystkie wspólne posiadłości, wraz z funduszami
na ich utrzymanie, i zamieszkała z córką i jej mężem w Lizbonie. Zmarła 21 maja
1929 roku w wieku 91 lat. Jej grobowiec znajduje się na lizbońskim Cemitério
dos Prazeres (o którym pisałem już tutaj).
Ferdynand II Koburg został pochowany u boku swojej pierwszej żony.
Grobowiec Elise Hensler na Cemitéario dos Prazeres (źródło zdjęcia tutaj) |
Wielka pasja hrabiny i jej męża do Sintry znalazła
odzwierciedlenie w jej nagrobku, jest on bowiem odwzorowaniem Cruz Alta,
który znajduje się w ogrodach pałacu Pena. Jeśli zwiedzając pałac i wyglądając
przez jego okna lub podziwiając okolicę z któregoś z dziedzińców natknęliście
się na charakterystyczny „pleciony” krzyż postawiony na wzgórzu z kamieni,
mieliście taki sam widok, jaki podziwiała księżna mieszkając w pałacu.
Zapragnęła, jak widać, by towarzyszył jej także po śmierci, chciała nawet, by
do zbudowania grobowca użyto kamieni z tamtego miejsca.
Rok przed śmiercią wyraziła swoje życzenie w następujących
słowach: „Należy zakupić działkę o powierzchni 4 metrów. Na niej powinna być
umieszczona kopia krzyża znajdującego się na Cruz Alta w parku Pena w Sintrze.
Rozmiar krzyża musi być proporcjonalny do rozmiaru działki. Na stopniach
tworzących podstawę krzyża zostaną napisane następujące słowa: ‘Tu leży Elisa
Hensler, wdowa po jego wysokości królu Ferdynandzie II, urodzona w 1836’.
Grobowiec został wybudowany w alei 2A, pod nr. 6399 i jest
odwzorowaniem najwyższego punktu uwielbianej przez hrabinę Sintry. Autorem
dzieła jest Raúl Lino. Stworzył on imitację krzyża z Sintry, na którą składa
się stos nieregularnych bloków granitowych pochodzących z okolic Sintry, ułożonych na kwadratowym bloku wapiennym i otoczonych gęstą roślinnością. Na
jego wierzchołku stanęła kopia Cruz Alta, którego oryginał wznosi się w Serra de
Sintra na wysokości 529 m. Choć nie do końca oryginał. Historia krzyża sięga połowy XVI w., jednak na początku XX w. zniknął ze wzgórza. Ponownie stanął na swoim miejscu, odbudowany, w 1997 r.
Cruz Alta w Parque de Sintra |
|
Detale Chalet da Condessa d’Edla |
Palacio Nacional da Pena widziany ze wzgórza Cruz Alta |
Komentarze
Prześlij komentarz