Lizboński dworzec kolejowy Santa Apólonia obchodzi w maju
150. urodziny. A dokładnie 1 maja, czyli w ubiegłym tygodniu. Dokładnie 150 lat temu,
w 1865 r. został otwarty dla ludności przez Królewskie Towarzystwo Kolei
Portugalskich.
Jest usytuowany na nabrzeżu Tagu, dziś między dworcem a
rzeką jest jeszcze szeroka ulica i przestrzenie portowe, ale na starych
zdjęciach, jak na tym poniżej, można się dopatrzeć, że kiedyś Santa Apólonia była obmywana
bezpośrednio przez wody Tagu. Dzisiejsza Santa Apólonia należy do głównych centrów
komunikacji lizbońskiej. Jest tutaj jedna z najbardziej obleganych stacja metra
linii niebieskiej, otwarta w 2007 r., która jest najłatwiejszym punktem na drodze do
Alfamy z oddalonych części miasta. Także stąd odjeżdżają wszystkie pociągi
dalekobieżne krajowe i zagraniczne i tu przyjeżdżają – jest to stacja końcowa.
Na przykład bohater książki i filmu Nocny pociąg do Lizbony przyjechał
pociągiem z Paryża właśnie na Santa Apólonię.
Santa Apólonia na zdjęciu z 1865 r. (fot. A.S. Fonseca, źródło zdjęcia tutaj) |
Dworzec był budowany w latach 1862–1865, czyli bardzo krótko
jak na ówczesne czasy i w porównaniu z dzisiejszymi inwestycjami kolejowymi w
Polsce. Od początku jego istnienia, a nawet jeszcze wcześniej miejsce to było obciążone
różnymi wydarzeniami historycznymi.
W 1856 r., podczas prac budowlanych na linii doprowadzającej
do planowanego lizbońskiego dworca doszło do nieprzyjemnego wydarzenia. Stację w Alverca odwiedził
król D. Pedro V podróżujący po kraju, który miał odjechać pociągiem do stolicy,
inicjując linię. Jednak z powodu błędów w konstrukcji torów pociąg nie ruszył z
miejsca. Mimo takich niespodzianek prace były kontynuowane pełną parą, zatrudniano ponad 2
tysiące robotników, tak by wszystko było ukończone na czas. I tak się stało,
linia została ukończona, a 1 maja 1865 r. otwarto także dworzec Santa Apólonia,
z którego pierwszy pociąg odjechał do Madrytu.
Santa Apólonia jest najstarszym lizbońskim dworcem
kolejowym. Powstał w ramach wielkiego planu, którego założeniem było połączenie
komunikacyjne Europy z Ameryką poprzez kolej i linie morskie. Dziś Santa Apólonia
jest stacją początkową i końcową wielu połączeń krajowych i międzynarodowych. Jak wcześniej wspomniałem, jest usytuowany na wschodzie Alfamy nad brzegiem Tagu – to umiejscowienie nad
rzeką blisko portu miało znaczenie przy założeniach planu skomunikowania Europy
z Ameryką.
Nazwa dworca wzięła się od starego klasztoru, na miejscu
którego wybudowano obiekt kolejowy. Konstrukcja budynku spełnia tradycyjne
założenia epoki neoklasycystycznej, a wyglądem bardziej przypomina budynek
rządowy niż kolejowy. Ma 117 m długości i tylko 25 szerokości, która była
ograniczona z jednej strony przez wzgórze Alfamy, a z drugiej – przez wody
Tagu. Według pierwotnych założeń z 1844 r. stacja była umiejscowiona tuż przy
brzegu rzeki tak, by pasażerowie opuszczający pociąg mogli przejść od razu na
statek cumujący w porcie. Jednak projekt upadł, a prace według nowego planu rozpoczęto w 1862 r.
Wykonawcą była firma budowlana Oppermann, a głównym inżynierem João Evangelista
de Abreu. Plany połączenia Europy z Ameryką nigdy nie zostały sfinalizowane,
ale głębokie doki są do dziś używane przez statki robiące przystanki w
Lizbonie.
Santa Apólonia na zdjęciu z 1865 r. (fot. A.S. Fonseca, źródło zdjęcia tutaj) |
Budynek został zaprojektowany tak, by jak najlepiej służyć
pasażerom. Zarówno jego wygląd zewnętrzny jak i wnętrza wyróżniały się wysoką
estetyką i harmonią poprzez połączone zastosowanie płytek, żelaza i szkła.
Według zaleceń Królewskiego Towarzystwa Kolei Portugalskich w budynku znalazło
się miejsce dla 22 wagonów, poczekalnie dla 1., 2. i 3. klasy, pomieszczenie
dla zawiadowcy, tawerna i restauracja. Osobne pomieszczenia służyły pracownikom
telegrafu i służby zdrowia. Dworzec oświetlały 143 lampy gazowe.
Informacje praktyczne:
Adres:
Avenida Infante Dom Henrique 73
Na dworcu znajduje się punkt informacji
turystycznej, przechowalnia bagażu (4 euro za 48 godzin), jest też restauracja i
kawiarnia. Toaleta jest bezpłatna, obok dworca jest postój taksówek i przystanki
autobusowe. Od 2007 r. jest tu stacja metra o takiej samej jak dworzec nazwie (linia niebieska - linha azul). Dworzec rzeczny jest oddalony o jedną stację metrem lub ok. 10-15
min pieszo. Miłośnikom taniej książki polecam księgarnię, w której można
znaleźć prawdziwe perełki.
Główna hala Santa Apólonii (źródło zdjęcia tutaj) |
Wejście na perony (źródło zdjęcia tutaj) |
Wejście na perony (źródło zdjęcia tutaj) |
Peron na Santa Apólonii |
Pociąg regionalny odjeżdżający z Santa Apólonii |
Pociąg pospieszny na peronie dworca Santa Apólonia |
W oddali pociąg hiszpańskich linii Talgo, który kursuje na trasie Madryt–Lizbona |
Komentarze
Prześlij komentarz